Jaglica - jakie są objawy choroby oczu? Jak postępować i jak leczyć?

ZDROWIE & ODŻYWIANIE

Małgorzata Florków / 26 marca 2019

Jaglica, czyli chlamydiowe zapalenie spojówek (inaczej: wtrętowe zapalenie spojówek) jest podstępną chorobą oczu, której większe występowanie można zauważyć w krajach o niższym poziomie rozwojowym (Afryka, Azja, Indie). To właśnie tam uważana jest za najczęstszą przyczynę ślepoty. Szacuje się, że jaglica dotyka około 100 do 150 milionów ludzi na całym świecie. W tym u około 6 milionów jest odpowiedzialna za ślepotę. Ze względu na poszerzającą się turystykę oraz migrację ludności zaczęła pojawiać się także w krajach europejskich. Według WHO (Światowa Organizacja Zdrowia), uda się zwalczyć tę chorobę do 2020 roku, dzięki programowi GET 2020. W Polsce jaglica występuje bardzo rzadko, jednak pojawia się ona znacznie częściej, niż jest rozpoznawana.

Czym jest Jaglica?

Jaglica określana jest jako egipskie zapalenie spojówek. Nazwa tej choroby pochodzi od towarzyszących jej objawów czyli „jagieł”, które mają formę grudek. Wraz z rozwojem choroby ich ilość zwiększa się, a swoim kształtem i kolorem przypominają ziarna ugotowanej kaszy jaglanej. W Polsce choroba ta znana jest bardziej jako pęcherzykowe zapalenie rogówki. Jest to choroba zakaźna wywołana przez bakterię wewnątrzkomórkowe - Chlamydia trachomatis. Do zakażenia może dojść poprzez kontakt z wydzieliną z nosa lub z oczu osoby, która jest zarażona bakterią. W medycynie spotykane były przypadki, gdzie do zainfekowania doszło poprzez kontakt z przedmiotami osoby chorej. Choroba ta rozprzestrzenia się także przez owady, w związku z tym do zakażenia może dochodzić w bardzo łatwy sposób. Brak odpowiedniej higieny i utrudniony dostęp do bieżącej wody to czynniki, które znacząco sprzyjają rozwojowi tej podstępnej choroby. Według statystyk na jaglicę częściej zachorowuje płeć żeńska, a także dzieci w wieku między 3, a 6 lat.

Niepokojące objawy i rozwój choroby

Okres wylęgania się choroby następuje od sześciu do czternastu dni od chwili zakażenia. W początkowym stadium zakażenia pojawia się uczucie obecności ciała obcego pod powieką, a także zapalenie spojówek. W kolejnym etapie na spojówce osoby zarażonej pojawiają się grudki o żółtym zabarwieniu. To właśnie w nich znajduje się substancja składająca się z rozpadłej tkanki limfocytarnej, która odpowiedzialna jest za stan zapalny oraz proces bliznowacenia. Wraz z rozwojem zakażenia grudki powiększają się, a następnie pękają. Sytuacja ta uniemożliwia wzrost rzęs oraz prowadzi do wystąpienia patologicznych zmian w rogówce, co w konsekwencji może doprowadzić do uszkodzenia wzroku. Jaglicy towarzyszą uciążliwe dolegliwości w postaci świądu, bólu i podrażnienia oka, a także zaburzenia widzenia. Podczas nawrotów choroby problemem są blizny, które mogą prowadzić do zniekształcenia rogówki, a nawet jej owrzodzenia. Zbliznowacenia występujący w obrębie powiek przyczyniają się do upośledzenia funkcji gruczołów, które się tam znajdują, co w efekcie skutkuje zbyt małą produkcją śluzowych oraz tłuszczowych składników łez. W rezultacie powierzchnia rogówki zaczyna wysychać, prowadząc do degeneracji. Jaglica jest chorobą, której konsekwencją może być częściowa lub całkowita utrata zdolności widzenia.

Rozpoznanie i leczenie jaglicy

W pierwszym etapie choroby postawienie diagnozy jest praktycznie niemożliwe, gdyż przebiega ona wtedy bezobjawowo. Kluczem do postawienia odpowiedniej diagnozy jest pobranie wydzieliny z oka pacjenta, w celu przeprowadzenia badania na obecność bakterii Chlamydia-trachomatis. W przypadku, gdy wynik badania będzie pozytywny konieczne jest wprowadzenie antybiotykoterapii oraz zachowanie szczególnej higieny osobistej. Zazwyczaj w procesie leczenia stosuje się erytromycynę i tetracyklinę. Pomocniczo zaleca się długotrwałe (mion. 2 miesiące) stosowanie maści i kropli do oczu.

Deformacja powiek, a leczenie chirurgiczne

Czasami zdarza się, że choroba doprowadzi do deformacji powiek i uszkodzenia rogówki. W takich przypadkach konieczne jest przeprowadzenie zabiegu, który pozwala na częściowe odtworzenie ich prawidłowego kształtu. Leczenie chirurgiczne nie wymaga pobytu w szpitalu, ponieważ zabieg jest krótki i odbywa się w znieczuleniu miejscowym. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe jest zlikwidowanie zniekształcenia powieki, które powodowało wystąpienie podrażnień rogówki oka. Przywrócenie prawidłowej funkcjonalności powieki umożliwia całkowite zamykanie szpary powiekowej i zapobiega wysychaniu oka. Podczas zabiegu lekarz nacina powiekę, na której znajdują się blizny i ustawia w prawidłowej pozycji rzęsy odpowiedzialne za wcześniejsze podrażnienia. Cała procedura trwa mniej więcej piętnaście minut. W sytuacji, gdy choroba doprowadziła do powstania bielma, a standardowe leczenie chirurgiczne nie przyniosło efektów, konieczne może być przeprowadzenie przeszczepu rogówki. Niezwykle ważnym elementem w osiągnięciu satysfakcjonujących efektów leczenia jest wcześnie wdrożona terapia. Dzięki niej możliwe jest uniknięcie uciążliwych powikłań zdrowotnych. Leczenie zachowawcze pozwala na zahamowanie rozwoju patologicznych zmian, ale nie chroni przed ponownym zakażeniem i rozwojem choroby. W związku ważna jest profilaktyka polegająca na poprawie standardu życia, większej higienie osobistej, a także skutecznym wyeliminowaniu ognisk choroby.